ขึ้นฉ่าย ที่หลายคนใช้ประโยชน์แบบ ทานอาหารให้เป็นยา
ขึ้นฉ่าย ภาษาจีนเรียกว่า “เอียงคึ้ง” ฝรั่งเรียก “เซเลอรี่” เป็นพื้ชผักที่หาง่ายในท้องตลาด พันธ์ุจีนจะมีขนาดลำต้นเล็กกว่า ขึ้นฉ่ายกินได้ทั้งแบบสดและสุก และมีสรรพคุณเป็นยาได้ในหลาย ๆ ด้าน
สรรพคุณ
- ขึ้นฉ่ายมีฤทธิ์เย็น รสหวานอมขม และมีสารลิโมนีน (limonene) สารซีลินีน (selinene) และสารฟทาไลเดส (phthalides) ซึ่งเป็นสารที่ทำให้เกิดกลิ่นหอมเฉพาะตัวของขึ้นฉ่าย สาร 2 ตัวนี้จะกระตุ้นให้เกิดความอยากอาหาร
- ขึ้นฉ่ายอุดมด้วยธาตุโพแทนเซียม ซึ่งช่วยปรับระดับความดันเลือดให้เป็นปกติ ช่วยให้ไตทำงานได้อย่างเต็มที่ และยังเร่งกระบวนการกำจัดของเสียออกจากร่างกาย
- ขึ้นแ่ายมีสาร 3 เอ็น-บิวทิลฟทาไลด์ (3-n-butyl phthalide) ซึ่งมีฤทธิ์เป็นยาระงับประสาท และช่วยลดคตวามดันเลือด
- ขึ้นฉ่ายมีสารที่ช่วยบรรเทาอาการปวดจากโรคเกาต์ ซึ่งมีสาเหตุจากผลึกยูริกไปเกาะอยู่ตามข้อ
- เมล็ดขึ้นฉ่ายมีแคลอรี่ต่ำมาก จึงเหมาะกัผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก
- เบตาแคโรทีนในขึ้นฉ่าย ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง และหัวใจขาดเลือด
วิธีใช้
- นำเมล็กขึ้นฉ่ายมาชงน้ำดื่ม ลดการอักเสบของข้อเนื่องจากโรคเกาต์
- ผัดขึ้นฉ่ายใส่ไตหมู กินบำรุงตับและไต
- ดื่มน้ำขึ้นฉ่ายคั้นสด ๆ ผสมกับน้ำผึ้งเล็กน้อย จะช่วยบรรเทาอาการวิงเวียน ปวดหัวแลปวดไหล่ซึ่งเกิดจากความดันโลหิตสูง และหากดื่มครั้งละ 40 มิลลิลิตร วันละ 3 เวลา จะช่วยบรรเทาโรคความดันโลหิตสูง
- ต้มรากขึ้นฉ่าย 10 รากกับพุทราจีน 10 ผล ดื่มน้ำที่ได้จากการต้ม วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ดื่ม 5-10 วัน จะช่วยบำรุงตับ ลดความดันโลหิต และลดคลอเรสเตอรอล
- คั้นน้ำขึ้นฉ่ายดื่มสด ๆ เพื่อแก้ไอและลดเสมหะ
- ต้มขึ้นฉ่าย 250 กรัม ดื่มเฉพาะน้ำเพื่อรักษาอาการตกขาว หรือ ประจำเดือนมามากหรือมาไม่ปกติ
บทความแนะนำ
- โรคที่ห้ามกินกระเทียม เตือนภัยสำหรับคนที่ชอบรับประทานกระเทียม
- “ลดน้ำหนักแบบ IF คืออะไร” อดตอนไหนให้ไขมันลงเร็ว
ข้อควรระวัง
- ขึ้นฉ่ายมีไนเทรต (nitrate) สูง เมื่อทำปฏิกิริยากับสารเอมีน (amine) ในเนื้อสัตว์ในลำไส้ จะทำให้เกิดเป็นไนโทรซามีน (nitrosamine) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง แม้จะยังไม่มีข้อพิสูจน์แน่ชัด แต่การกินขึ้นฉ่ายในปริมาณมาก ๆ ก็ควรต้องระวัง
- น้ำมันที่พบในขึ้นฉ่ายมีสารลิโมนีน ซึ่งหากสัมผัสโดนอาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ในบางราย
- ผู้ที่ท้องเดินเรื้อรัง ไม่ควรกินขึ้นฉ่ายมาก
อ่านบทความข่าวสารอื่น ๆ เพิ่มเติมได้ที่ parcours-aerien.com อัพเดตทุกสัปดาห์